تاریخچه حقوق بشر دوستانه
اولین شخصی که به دلیل ارتکاب جنایت جنگی و نقض نرمهای جزایی بین المللی محاکمه شد شخصی به نام پیتر وون هگنواچ بود. وی در اتریش در سال 1474 محاکمه گردید. این شخص توسط یک دیوان کیفری موقت متشکل از 28 قاضی از اتریش و کشورهای متحد آن، به دلیل ارتکاب جنایات قتل، و دیگر جرایم محکوم شد. این شخصی هنگام محاکمه در مقام دفاع به موردی استناد کرد که امروزه نیز متهمان جنایات بین المللی به آن استناد می کنند و آن دفاع، استناد به امر آمر قانونی بود. به هر حال دادگاه این دفاع را نپذیرفت و وی را به اعدام محکوم کرد. نکته اینجاست که جرایمی که آقای هگنواچ انجام داده بود، در زمان جنگ ارتکاب نیافته بود و در نتیجه جنایت جنگی محسوب نمی شد. از سوی دیگر بین المللی بودن دادگاه نیز محل تردید است. اهمیت این دادرسی در آنست که یکی از نخستین دادرسی های تاریخ بوده که در آن شخصی مسئولیت کیفری به دلیل نقض نمودن هنجارهای جزایی بین المللی یافته است.
اولین کدهای رفتاری در میدان جنگ، در اروپا در سال 1590 میلادی هلند قانونی در مورد حقوق جنگ تصویب نمود. در 1621 میلادی کشور سوئد قانون مشابهی تصویب کرد. این دو قانون الهام بخش انگلستان بودند در تصویب مقررات مربوط به جنگ. قانون انگلستان سرلوحه آمریکایی ها نیز قرار گرفت . در سال 1648 عهدنامه وستفالی منعقد شد که این عهدنامه اولین معاهده ای بود که میان طرفهای درگیر جنگ منعقد شده و از طرفین خواسته بود بدون درخواست باج سربازهای دستگیر شده را مسترد دارند. تا اینکه در نیمه دوم قرن نوزدهم، در این دوران قواعد حقوق جنگ تبدیل به عرف شده بود و این قواعد عرفی را کشورهای موجود در آن زمان شروع کردند در قالب معاهده یا قانون داخلی تدوین نمودن. در سال 1884 میلادی برای مثال، انگلستان "قانون ارتش" را تصویب نمود. در نیمه دوم قرن نوزدهم بود که کشورها در قوانین داخلی خود دستور العمل هایی در مورد رفتار سربازها در میدان جنگ تهیه نمودند و در صورتیکه یک سرباز از این دستورات پیروی نمی کرد یا آنها را نقض می نمود، مجازات می شد. تا اینکه می رسیم به ابتدای قرن بیستم یعنی سال 1907 ، مقررات لاهه. هنوز تا این دوران در مورد مسئولیت شخصی مرتکبان جرائم در میدان جنگ هیچگونه نورمی بوجود نیامده بود.
hamedhashemi28@yahoo.com
درباره این سایت